ปัญหาลูกดื้อ สอนไม่จำ ชอบทำตัวสวนทางกับสิ่งที่พ่อแม่อยากให้เป็น ต่อต้านไม่เชื่อฟัง เถียงทุกเรื่อง สิ่งเหล่านี้กำลังเกิดขึ้นกับหลายๆ ครอบครัวที่กำลังมีลูกอยู่ในวัยรุ่น

 ทำไมถึงเป็นอย่างนี้ ทำไมลูกที่เคยน่ารักน่าเอ็นดูเมื่อตอนเป็นเด็กเล็กๆ พอเป็นวัยรุ่นถึงได้กลายเป็นคนละคนไปได้ ยิ่งพ่อแม่ไม่เข้าใจพยายามใช้วิธีการควบคุม บังคับ ตำหนิติเตียน ดุด่า เพื่อสร้างวินัยให้กับลูกวัยรุ่นมากเท่าใด พฤติกรรมสวนทางก็ยิ่งมีมากขึ้นเท่านั้น

ต่อต้าน เกิดขึ้นตั้งแต่เด็ก

ความจริงเรื่องการต่อต้านผู้ใหญ่ ต่อต้านสิ่งที่ตัวเองไม่ชอบเกิดขึ้นตั้งแต่เด็กยังเล็กๆ แล้ว แต่เนื่องจากเด็กยังเล็กอยู่ การแสดงออกจึงยังไม่ชัดเจน พอเป็นวัยรุ่น ร่างกายมีความสมบูรณ์พร้อม คล่องตัวมากขึ้น การแสดงออกของการต่อต้านจึงเด่นชัดมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการแต่งกายหรือพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมต่างๆ

การที่เด็กวัยรุ่นต่อต้านสิ่งที่เราสอน ไม่ใช่ความบกพร่องของวิธีการสอนในช่วงวัยนี้เพียงอย่างเดียว หากแต่เป็นผลของการสอนที่เกิดก่อนหน้านี้ เป็นผลของกระบวนการสอนที่ผิด โดยเฉพาะในเรื่องของการปลูกฝังวินัยและคุณธรรม

เราใช้วิธีการปลูกฝังเรื่องคุณธรรมให้เด็กของเราอยู่สองวิธีเป็นหลัก คือการสั่งสอน และ การดุด่าว่ากล่าวหรือลงโทษเมื่อทำความผิด และทั้งสองวิธีนี้ถูกใช้กับเด็กแทบทุกช่วงอายุ ผลของมันนอกจากจะไม่สามารถสร้างวินัยให้กับเด็กได้อย่างสมบูรณ์แล้ว ยังก่อให้เกิดพฤติกรรมตรงกันข้ามได้อีกด้วย เพราะเด็กที่ถูกดุด่าว่ากล่าวบ่อยๆ จะรู้สึกเบื่อ ไม่มีความสุข อยากหนี รู้สึกตัวเองไร้ค่า หลายคนเกิดพฤติกรรมต่อต้าน ดังนั้น การปลูกฝังคุณธรรม การปลูกฝังเรื่องความดีให้กับเด็กของเราด้วยวิธีการดังที่กล่าวจึงไม่ก่อให้เกิดผลแต่อย่างใด

มนุษย์เกิดมาพร้อมจิตใจที่ใฝ่ดี

คาร์ล โรเจอรส์ นักจิตวิทยาแนวมนุษยนิยม เชื่อว่ามนุษย์เกิดมาพร้อมกับจิตใจที่ใฝ่ดี การทำให้มนุษย์รู้จักความดีในตัวเองจะทำให้มนุษย์สามารถพัฒนาตนเองไปสู่ความเป็นคนดีได้

พุทธศาสนาสอนเราว่าจิตของมนุษย์นั้นเป็นจิตประภัสสรมาตั้งแต่เกิด แต่ด้วยกิเลสแท้ๆ ที่ทำให้จิตประภัสสรนั้นมีความขุ่นมัว

นักวิทยาศาสตร์ทางด้านสมอง จากมหาวิทยาลัยร็อคกี้เฟลเลอร์พบว่า สมองมนุษย์เกิดมาพร้อมกับความยุติธรรมและเที่ยงธรรมอยู่แล้ว พวกเขาอธิบายว่ามนุษย์มีความกลัวบางอย่างซึ่งเป็นสัญชาติญาณที่มีมาแต่กำเนิด และด้วยความกลัวนี้เองที่ทำให้ม